Alpen in toeristische koorts: gezinnen vóór het avontuur van de natuur!
Ontdek het Alpentoerisme: ontwikkelingen sinds de jaren vijftig, uitdagingen voor bedrijven en duurzame toekomstperspectieven.

Alpen in toeristische koorts: gezinnen vóór het avontuur van de natuur!
Vanaf de jaren vijftig ontwikkelde het bergtoerisme zich tot een centraal onderdeel van de vakantie-ervaring in Europa. In de naoorlogse jaren voelden veel mensen een sterke reislust en konden ze zich voor het eerst bescheiden vakanties veroorloven. Het Alpengebied bood natuur, ontspanning en avontuur, zonder grote taalbarrières. Voor veel gezinnen die voor het eerst naar de Alpen reisden, betekenden de bergen een mix van ‘thuis’ en ‘ver weg’. Terwijl ze de machtige Großglockner voor zich zagen, bleef het dagelijks leven achter hen. Tevredenheid met weinig comfort werd destijds geaccepteerd, waarbij de nadruk lag op ervaringen. Dit wordt uitgelegd in de documentatie ARD-mediabibliotheek indrukwekkend vastgelegd.
Tegenwoordig is het bergtoerisme een belangrijke bron van inkomsten voor de regio, met jaarlijks ongeveer 120 miljoen vakantiegangers. Volgens toerismeonderzoeker Mike Peters bieden duurzaamheid en langere seizoenen nieuwe kansen voor de toeristische sector. Het Alpentoerisme heeft zich echter ontwikkeld van een exclusieve bestemming voor de rijken tot massatoerisme. In deze context genereert het toerisme jaarlijks een directe toegevoegde waarde van 20 miljard euro, wat bijdraagt aan 17% van het bbp in regio's als Tirol en 7% in Oostenrijk als geheel.
Huidige uitdagingen in het Alpentoerisme
Hoewel de toeristische sector in het Alpengebied bijna is teruggekeerd naar het niveau van vóór de coronapandemie – in 2022 werden er ongeveer 546 miljoen overnachtingen geregistreerd – staan veel familiebedrijven voor grote uitdagingen. 90% van deze bedrijven heeft slechts enkele werknemers en kampt met hoge productie- en infrastructuurkosten. Bovendien zullen er tegen het einde van het decennium ongeveer 8.000 bedrijfsoverdrachten in de horeca- en accommodatiesector in Oostenrijk plaatsvinden, waarbij veel opvolgers geen interesse in deze bedrijven tonen. Dit leidt vaak tot sluitingen, terwijl de hoge schuldenlast en de noodzaak tot renovatie de overdracht nog moeilijker maken.
Ook het tekort aan arbeidskrachten is een ernstig probleem. In Beieren zal er in 2023 een tekort zijn van ongeveer 45.000 arbeidskrachten in de toeristische sector, en in Zwitserland ongeveer 6.400. De sector kampt met een slechte werkgeversreputatie, die nog is verergerd door de pandemie. Elk jaar verlaat tot een kwart van alle werknemers de sector, waardoor de seizoensinvloeden nog verder toenemen en er een onevenwicht in het arbeidsaanbod ontstaat.
Veranderende verwachtingen van gasten
Ook de verwachtingen van vakantiegangers zijn veranderd. Gasten eisen meer dan ooit flexibele annuleringsvoorwaarden en duurzame aanbiedingen. De trend gaat ook richting appartementen en chalets, wat het accommodatielandschap permanent verandert. Vanuit het perspectief van de klimaatverandering zijn er aanwijzingen dat de toeristenstromen kunnen worden beïnvloed en dat de seizoenen kunnen worden verlengd.
Er zijn alomvattende maatregelen nodig om de toekomst van het bergtoerisme veilig te stellen. Noodzakelijk onder meer:
- Attraktivität für Arbeitskräfte und Unternehmensnachfolgen erhöhen
- Ausbildung und Karriereperspektiven verbessern
- Entwicklung ganzjähriger touristischer Angebote
- Revitalisierung von Gasthäusern als Kommunikationszentren
- Langfristige Regionalentwicklungskonzepte zur Balance zwischen Tourismus und Lebensqualität
- Nachhaltigkeitskonzepte zur Sicherung des Tourismus
Over het geheel genomen bevindt het toerisme in de Alpen zich op een kritiek punt. Met kennis van de successen uit het verleden en de uitdagingen van het heden is het cruciaal om een grote visie te ontwikkelen om ook in de toekomst te kunnen blijven profiteren van de Alpen als vakantieregio. Hierover is meer informatie beschikbaar De Pragmaticus.