Wakacje bez szefa: Twój telefon komórkowy będzie wyłączony i będziesz mógł się całkowicie zrelaksować!

Wakacje bez szefa: Twój telefon komórkowy będzie wyłączony i będziesz mógł się całkowicie zrelaksować!

Obecnie coraz częściej dyskutuje się o tym, czy pracownicy muszą być do dyspozycji szefa podczas urlopu. Szczególnie okres wakacyjny często wiąże się z prośbami przełożonych kierowanych do pracowników w okresie ich rekonwalescencji. Ekspert ds. prawa pracy Volker Görzel zwraca uwagę, że dostępność pracowników podczas urlopu w dużej mierze zależy od zapisów indywidualnej umowy o pracę. Generalnie jednak pracownicy nie mają obowiązku dyspozycyjności w czasie wolnym lub na urlopie, chyba że w umowie ustalono inaczej. Dlatego też prawo do bycia nieosiągalnym jest jednym z najważniejszych praw osobistych, jak stwierdził w wyroku Państwowy Sąd Pracy Szlezwiku-Holsztynu (sygn. 1 Sa 39 öD/22).

W tym kontekście dotyczy to również menedżerów, ponieważ oni również należą do kategorii pracowników. Zdaniem Görzela muszą oni być dostępni wyłącznie w godzinach pracy ustalonych w umowie. Nieobecność w czasie wolnym nie jest zatem postrzegana jako naruszenie obowiązków. Oznacza to, że pracownicy nie muszą obawiać się rozwiązania umowy o pracę z powodu braku dyspozycyjności podczas urlopu, chyba że umowa stanowi inaczej. Jeżeli jednak taka regulacja istnieje, wypowiedzenie umowy ze względów behawioralnych bez uprzedzenia byłoby nieskuteczne.

Aspekty zdrowotne i dostępność

Niedawne badanie przeprowadzone przez Protime i YouGov pokazuje, że 33% pracowników biurowych w Niemczech jest dostępnych dla swojego pracodawcy podczas wakacji świątecznych. Ponad jedna trzecia ankietowanych czuje potrzebę ciągłej dyspozycyjności. Ta ciągła dostępność ma niepokojące konsekwencje: 55% respondentów zgłasza objawy wypalenia zawodowego, a 46% twierdzi, że regularnie sprawdza e-maile lub wiadomości poza normalnymi godzinami pracy. Szczególnie dotknięte są młodsze pokolenia i rodzice.

Badanie, które przeprowadzono w maju 2024 r. i objęło 2048 pracowników w Niemczech, jasno pokazuje, że z punktu widzenia prawa pracy z pracownikami można się skontaktować wyłącznie w ustalonych godzinach pracy. Czas poza pracą należy wykorzystywać na relaks, dlatego w czasie wolnym służbowe telefony komórkowe i laptopy powinny być wyłączone. Połączenia biznesowe, e-maile lub wiadomości nie muszą być odbierane, chyba że istnieją specjalne umowy firmowe, które wymagają krótkoterminowej dostępności.

Rozwój polityczny

Kwestia wniosków o dostępność dotarła także do decydentów politycznych. 21 stycznia 2021 r. Parlament Europejski przyjął raport z inicjatywy własnej w sprawie stworzenia prawa do bycia niedostępnym w celu ochrony zdrowia pracowników i przeciwdziałania presji ciągłej dyspozycyjności. Jednakże dyrektywa ta musi jeszcze zostać przyjęta i wdrożona do prawa krajowego przez państwa członkowskie. Wstępne negocjacje w tej sprawie zakończyły się niepowodzeniem w 2023 r., ale w 2024 r. rozpoczęły się nowe konsultacje na temat uczciwej telepracy, aby zapewnić pracownikom możliwość korzystania z prawa do bycia niedostępnym bez obawy o negatywne konsekwencje.

Dyskusja na temat dostępności na wakacjach to nie tylko kwestia prawa pracy, ale ma także istotne implikacje społeczne i zdrowotne. Pracownicy powinni być świadomi swoich praw i dokładnie przeglądać umowy, aby móc naprawdę odpocząć na wakacjach, nie myśląc o obowiązkach zawodowych.