India: spiritueel toerisme bloeit – een zegen of een vloek?

India: spiritueel toerisme bloeit – een zegen of een vloek?

Het spirituele toerisme in India bloeit en wordt steeds meer een belangrijke economische factor. Jaarlijks maken miljoenen gelovigen pelgrimstochten naar heilige plaatsen zoals Santiago de Compostela, Rome, Mekka en Kathmandu. De Indiase steden, met name Varanasi, Rishikesh, Ayodhya en Prayagraj, trekken steeds meer toeristen aan die op zoek zijn naar spirituele vervulling. De Kumbh Mela, het grootste religieuze festival ter wereld, werd begin 2025 voor het laatst gehouden in Prayagraj, waar ongeveer 400 miljoen mensen aan dit prachtige evenement deelnamen. Dit wordt als spectaculair beschouwd omdat het gaat om het nemen van rituele baden in rivieren op vier heilige plaatsen zoals Prayagraj, Haridwar, Nashik en Ujjain om van zonden te worden gereinigd.

De Indiase regering heeft erkend dat de sector van het spiritueel toerisme een enorm potentieel in zich heeft. Door gerichte investeringen in infrastructuur, horeca en onroerend goed wil de regering India tot een toonaangevend pelgrimsoord maken. Spiritueel toerisme is al goed voor 60 procent van de binnenlandse reizen in India. Investeerders en toeristen worden aangetrokken door pelgrimsoorden, wat resulteert in een grote vraag naar nieuwe hotels, resorts en wellnessfaciliteiten. Vooral in Ayodhya werd 10 miljard dollar geïnvesteerd in de Ram Mandir-tempel om een ​​nieuw spiritueel centrum te creëren. Dit heeft niet alleen positieve economische aspecten, maar roept ook kritische vragen op over de commercialisering van heilige plaatsen, aangezien dit vaak leidt tot de ontheemding van lokale bevolkingen en stijgende vastgoedprijzen.

Milieukwesties bij de Kumbh Mela

Het houden van de Maha Kumbh Mela in Prayagraj is een ander voorbeeld van de krachtige aantrekkingskracht van spirituele gebeurtenissen. Dit zes weken durende evenement, dat elke twaalf jaar plaatsvindt, trok dit jaar al ruim 520 miljoen mensen, wat neerkomt op ruim tien miljoen bezoekers per dag. Maar dit enorme aantal bezoekers brengt ook ernstige milieuproblemen met zich mee. De Central Pollution Control Board van India rapporteerde hoge niveaus van coliforme bacteriën aan de samenvloeiing van de Ganges en de Yamuna, wat wijst op fecale besmetting.

Met het oog op deze milieuproblemen zijn spirituele en religieuze autoriteiten voor het eerst bijeengekomen om te bespreken hoe om te gaan met de gevolgen van klimaatverandering. Swami Mukundananda benadrukt de noodzaak om de natuur te beschermen om de rivieren Ganges en Yamuna te behouden. Religieuze organisaties zetten zich steeds meer in voor duurzame praktijken om het milieu te beschermen. Deze discussie vindt plaats als onderdeel van het Faith for Earth-initiatief, dat in 2017 werd gelanceerd door het Milieuprogramma van de Verenigde Naties. Het heeft tot doel religieuze gemeenschappen te betrekken bij het verwezenlijken van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN.

De compatibiliteit van geloof en duurzaamheid

Religieuze leiders hebben zich ertoe verbonden milieuvriendelijke praktijken onder hun volgelingen te bevorderen. Dit omvat strategieën voor het gebruik van hernieuwbare energie en afvalbeheer. Deze inzet laat zien dat het mogelijk kan zijn om geloof en milieubewustzijn te combineren en meer politieke verandering te ondersteunen. De klimaatverandering brengt extreme weersomstandigheden met zich mee die de voedsel-, water- en energieveiligheid in India bedreigen.

Het verband tussen geloof, politiek en toerisme roept echter complexe vragen op. Projecten als de Ram Mandir-tempel dienen niet alleen voor religieuze aantrekkingskracht, maar ook voor nationalistische zelfverheerlijking door de overheid, waardoor het publieke debat over de ware betekenis van dergelijke initiatieven wordt aangewakkerd. Hoewel de religieuze dynamiek in India vaak op de achtergrond blijft, vooral in de internationale context, wint deze aan mondiale zichtbaarheid.

Gezien deze ontwikkelingen valt nog te bezien hoe India zal omgaan met de uitdagingen en kansen die de spirituele toerismesector biedt en welke stappen zullen worden genomen om een ​​duurzame toekomst te garanderen.