De Portugese wijk: een reis door geschiedenis en plezier in Hamburg

De Portugese wijk: een reis door geschiedenis en plezier in Hamburg

Het Portugiesenviertel in Hamburg, niet ver van de Landungsbrücken gelegen, is een populaire bestemming voor zowel toeristen als de lokale bevolking. De buurt ontstond in de jaren zeventig toen Spaanse en Portugese immigranten zich steeds meer in het gebied vestigden. Deze immigranten vonden een nieuw thuis tussen de goedkope oude gebouwen uit het Wilhelminische tijdperk en waren vaak actief op het gebied van havenwerk en handel. Al in de jaren vijftig en zestig werd de wijk gekenmerkt door een levendige gastronomie en havencafés, wat leidde tot de ontwikkeling van een uniek culinair erfgoed. Tegenwoordig zijn er ongeveer 40 restaurants die voornamelijk de traditionele Iberische keuken aanbieden. Tijdens de zomermaanden is Ditmar-Koel-Straße een populaire attractie, waar voorbijgangers tussen de tafels van Portugese restaurants en souvenirkraampjes slenteren.

De sfeer in de wijk is mediterraan, gekenmerkt door de verleidelijke geuren van gebakken vis en verse zeevruchten. Dit samenspel van keuken en cultuur creëert een unieke ervaring die de ziel van Hamburg weerspiegelt.

Historische immigratiegolven

De geschiedenis van de Portugese wijk wordt echter niet alleen gevormd door de immigranten uit de 20e eeuw, maar gaat terug tot de 16e eeuw. In die tijd kwam de eerste immigratiegolf van joden naar Hamburg, die als religieuze vluchtelingen hun toevlucht zochten in de stad. Deze immigranten, bekend als christãos novos, conversos en marranos, waren joden die onder druk van de katholieke kerk gedwongen werden zich te bekeren. Ondanks de heersende religieuze onverdraagzaamheid bood de stad Hamburg enige bescherming aan de Sefardische Joden die niet in de Portugese wijk woonden, maar ook in het stadsgebied en in Altona, Denemarken. De term Sefardim is afgeleid van het Hebreeuwse woord voor het Iberisch schiereiland.

Joden mochten sinds de middeleeuwen niet meer in Hamburg wonen, maar dit veranderde in 1612 toen het stadsbestuur steeds meer prioriteit gaf aan economische belangen. Hamburg was geïnteresseerd in deelname aan de handel over de Atlantische Oceaan, en de Portugese joden brachten waardevolle handelscontacten met zich mee, vooral in Chinees porselein.

Religieuze tolerantie en conflict

Het besluit om joden toe te laten was het resultaat van intensieve debatten binnen het stadsbestuur. Hoewel sommige lutherse theologen de toelating van joden steunden, was de meerderheid sceptisch. Het jodendom werd destijds gezien als een bedreiging voor het christendom, wat tot spanningen en conflicten leidde. Vanaf 1647 escaleerden deze spanningen toen geestelijken publiekelijk tegen de Joden predikten, wat de angst voor godslastering verder aanwakkerde. De Portugese joden die tot dan toe in Hamburg mochten wonen, bevonden zich in een steeds vijandiger omgeving.

Niettemin slaagde de joodse gemeenschap erin haar particuliere religieuze praktijk te definiëren binnen het raamwerk van een nieuwe joodse orde. Hierdoor konden joden privé bidden, wat grotendeels werd veroorzaakt door de verdrijving van Asjkenazische joden. Ze werden in 1649 uit Hamburg verbannen en zochten hun toevlucht in het naburige Altona, waar ze onder de graven van Schauburg genereuze privileges ontvingen. Naarmate het aantal Portugese joden groeide, nam ook hun invloed in de stad toe, waarbij geleerden als Moses Gideon Abudiente en Benedikt de Castro invloedrijke figuren in de gemeenschap werden.

Over het geheel genomen weerspiegelt de geschiedenis van de Portugese wijk de complexe interactie tussen immigratie, religieuze onverdraagzaamheid en economische behoeften. Tegenwoordig blijft de wijk een levend getuigenis van de culturele diversiteit van Hamburg en het belang van de Joodse gemeenschap in de geschiedenis van de stad.